Aykut Bayraktaroğlu yazdı : BODRUM’DA YAŞIYORUM…

Merhaba Bodrum yerel haber’de İlk yazımı Ahlak değerleri üzerine yazmak istedim.

Ahlak ve ahlaki değerler, insanların doğru ve yanlış, iyi ve kötü, adalet ve haksızlık gibi kavramları nasıl değerlendirdiğiyle ilgilidir. Bu değerler, toplumdan topluma değişebilir, ancak insanın içsel dünyasında var olan ve bireyin davranışlarını şekillendiren bir ahlaki pusula işlevi görür.

İlk insandan günümüze kadar toplumsal davranışların şekillenmesinde biyolojik, psikolojik, kültürel, eğitimsel, ekonomik, politik ve teknolojik faktörlerin etkileşimi önemli bir rol oynamıştır. İnsanlar, evrimsel süreçlerin ve sosyal yapıların etkisiyle zaman içinde daha karmaşık sosyal yapılar oluşturmuşlardır.

Toplumsal normlar, değerler ve gelenekler, her toplumun farklı koşullarına göre şekillenmiş ve evrilmiştir.  Günümüzde ise globalleşme, teknolojik gelişmeler ve sosyal değişim, toplumsal davranışları daha da çeşitlendirmiştir.

Tüm öğretiler, insanları iyi ve kötü arasındaki farkı anlamaya, başkalarına nasıl davranmaları gerektiğine dair ahlaki rehberlik sağlar. Şimdiye kadar yazılan ve söylenen temel ahlaki değerler; sevgi, adalet, merhamet, dürüstlük, yardımlaşma, saygı ve özgürlük gibi evrensel kavramlardır. Bu öğretiler toplumu düzenlemek ve insanları daha iyi bireyler olmaya teşvik etmek amacıyla söylenmiştir.

Din kelimesi altında toplanmış tüm kutsallarda da aynı ahlaki temellerden bahsedilmiştir.

Yahudiliğin kutsal kitabı Tevrat, Tanrı’nın insanlara doğru yaşamı öğretme amacını güder. Tevrat’ta yer alan ahlaki değerler, Toplum düzeni, adalet, sevgi ve barış üzerine kuruludur.

 Adalet, Tevrat’ta en önemli ahlaki değerlerden biridir. Hem Tanrı’ya hem de insanlara karşı adil olmak gerektiği vurgulanır. Yoksullara yardım, yetimlere sahip çıkmak ve toplumsal sorumluluk Tevrat’ta sıkça vurgulanan temalardandır.

 Beğendiğim birkaç sözü sizin ile paylaşmak istiyorum.

   – “Adaleti arayın, adaleti bulmaya çalışın.”

   -“Komşunu kendin gibi seveceksin.”  Ne kadar kucaklayıcı bir söz değil mi?

   – “Yoksula yardım et, yetimi ve dulları koru.“

Hristiyanlığın kutsal kitabı İncil, İsa Mesih’in öğretileri üzerinden, insanlara sevgi, özgecilik, barış ve yardımlaşma gibi evrensel ahlaki değerleri öğretir.

Sevgi, İncil’de en önemli ahlaki değer olarak vurgulanır. İsa, birbirimizi sevmemizi, Adaleti ve barışı tesis etmemizi , İyi işler yapmamızı, yardımlaşmamızı ve ihtiyacı olanlara yardım etmemizi bizden ister.

İslam’ın kutsal kitabı Kur’an-ı Kerim, ahlaki değerler ve toplumun düzeni hakkında önemli rehberlik sağlar. Kur’an’da, insanlara doğru yaşam biçimini öğretmek amacıyla pek çok ahlaki öğüt yer alır.

Özellikle Kuran; Dürüstlük, doğruluk ve adalet üzerinde durur. 

Adaletin temel bir erdem olduğunu vurgular. Hem halkın, hem  devlet ve  hem de yerel yönetim kurumlarında  yönetici olan  geçici idarecilerin ve çalışanlarının adil olması gerektiğini söyler ve  Adaleti ayakta tutan, adaletle davranan, haklıyı ve haksızı ayıran doğru kişiler olmamız konusunda bizlere öğüt verir.  Ayrıca da,  Birbirimize İyilik yapmamızın ve  yardımlaşmamızın huzurlu bir toplum inşa etmek için önemli bir ahlaki değer olduğunu bizlere söyler.

Hindizmin kutsal kitabı Bhagavad Gita’da, doğru yaşam yolu ve insanın eylemlerinin sonuçları gibi kavramlar üzerinden ahlaki değerleri öğretir. Sadakat, ve içsel uyum gibi değerler vurgulanır.

Budizmin kutsal metni Dhammapada’da ise;  Merhamet, doğruluk, huzur ve başkalarına zarar vermemek gibi temel etik öğretiler sunar. Sekiz Katlı Yol (doğru düşünce, doğru eylem vb.) Budist ahlakın temelidir.

Kutsallardan alınan ahlaki dersler, hem bireysel yaşamda hem de toplumsal düzeyde daha adil, merhametli ve huzurlu bir toplum inşa etmek için önemli bir rehberdir.

Ateist düşüncede ise, ahlak, genellikle insanın akıl ve düşünme kapasitesine dayalıdır. İnsanlar, ahlaki değerleri ve davranışları rasyonel düşünme, empati ve toplumsal deneyim yoluyla geliştirirler. Ateistlere göre, ahlaki değerler doğa ve toplum tarafından şekillendirilir, Tanrı veya kutsal kitaplar bu değerlerin kaynağı değildir.

Felsefi açıdan, ahlaki değerler insanın toplumsal ve bireysel sorumluluklarını dengeleyen bir sistemdir. Ahlak, insanların birbirleriyle ve çevreleriyle uyum içinde yaşamalarını sağlayan bir ilkeler bütünüdür. Ahlaki değerler, insanların birbirine saygı duyması, eşitlik, adalet, dürüstlük ve empati gibi temel ilkeler üzerine kuruludur.

Sonuç olarak; Kutsaldan veya Kutsal olmayan yollardan,  İnsanın akıl yolu ile ulaştığı her doğru bilgiyi, hayatında eyleme dönüştürmesi gerekir.

Yazımı, Bodrum’da yaşayan herkesin birbirine dokunması dileğim ile Ulu önderimizin, sözüne atıfta bulunarak bitirmek istiyorum.

Bodrum Halkı Zekidir, Bodrum Halkı Çalışkandır, Bodrum Halkı Ahlaklıdır.

 Yüksel Ünver ağabeyime sonsuz teşekkürlerimi sunuyorum.

Aykut Bayraktaroğlu