Vergi Yağmuru: 2024–2025 Son Artışlar ve Hangi Harcamada Hangi Vergi?

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Vatandaş vergi rehberi : Neye ne vergi ödüyoruz.

1) Son vergi/harç artışları – kronolojik özet (2024–2025)

• Yeniden Değerleme Oranı (YDO): 2025 yılı için esas alınan YDO %43,93. Bu oran; MTV, pasaport/ehliyet harçları, trafik cezaları, bazı istisna ve hadler gibi çok sayıda tutarı 1 Ocak 2025’ten itibaren otomatik artırdı. Kaynak: VUK Genel Tebliği (Sıra No: 575).
• Yurt dışı çıkış harcı: 12 Ağustos 2024’te 500 TL yapıldı; 1 Ocak 2025’te YDO ile 710 TL’ye yükseldi (pula/“damga” uygulaması da kaldırıldı).
• KDV – yeme-içme düzenlemesi (ayrıştırma/ayrıntı): 15 Nisan 2024’te yayımlanan tebliğle lokanta-kafe hizmetlerinde KDV uygulaması netleştirildi; alkollü içecek servisi gibi kalemlerde %20, diğerlerinde %10 oranının kapsamı açıklığa kavuşturuldu. (Bu, 2023’teki genel KDV artışlarının uygulamasına ilişkin teknik düzenlemedir.)
• KDV genel oran artışlarının arka planı (referans): 7 Temmuz 2023 kararıyla standart oran %20’ye, indirimli oran %10’a çıkarılmıştı (bazı mallarda %1). 2024–2025’te bu oranlar korunuyor.
• ÖTV – petrol ürünleri (akaryakıt): Akaryakıtta maktu ÖTV tutarları Yİ-ÜFE’ye endeksli olarak 6 ayda bir güncelleniyor; Ocak 2025 ve Temmuz 2025’te otomatik artış yapıldı. Bu artışlar pompa fiyatlarına KDV ile birlikte yansıyor.

• ÖTV – tütün ve alkollü içkiler: Ocak 2025’te tütün mamulleri ve alkollü içkilerde asgari maktu ve maktu ÖTV tutarları ÜFE’ye göre artırıldı. Yıl içinde (Ocak/Temmuz) düzenli güncellemeler sürüyor.
• MTV (Motorlu Taşıtlar Vergisi) 2025: Tutarlar YDO oranında yükseltildi; GİB 2025 MTV tarifelerini tebliğle yayımladı. (Araç yaşı/silindir hacmi/ilk tescil yılına göre değişir.)
• Harçlar (pasaport, ehliyet vb.) 2025: Harçlar Kanunu kapsamındaki birçok kalem 1 Ocak 2025’te %43,93 oranında arttı. (Pasaport harcı, sürücü belgesi vb.)
• Trafik para cezaları 2025: YDO oranı kadar (yaklaşık %43,93) artırıldı; örn. kırmızı ışık cezası 2.167 TL. (Cezalar vergi değil ama aynı mekanizma ile güncelleniyor.)
• Kripto varlık düzenlemesi (vergisel çerçeveye etkisi): 2 Temmuz 2024’te 7518 sayılı Kanunla kripto platformları SPK denetimine alındı; 2025’te ikincil düzenlemeler yayımlandı. Yatırımcıya dönük yeni bir işlem vergisi ihdas edilmedi; genel vergi kuralları (ticari kazanç/Değer artışı) ve beyan yükümlülükleri geçerliliğini koruyor. (Platform hasılatlarından SPK ve TÜBİTAK’a %1+%1 pay düzenlemesi sektörel niteliktedir.)

2) Günlük hayatta “neye ne için vergi/harç ödüyoruz?” (pratik rehber)

Not: Aşağıdaki oranlar genel kurallardır; istisnalar/indirimli oranlar vardır.

• Market ürünleri (çoğu gıda dışı mal): KDV %20 (standart oran). Bazı temel gıdalarda %1; çok sayıda mal/hizmette %10. (Oran seti 2023’ten beri bu seviyede.)
• Lokanta-kafe: Hizmet %10 KDV; mekânda alkollü içecek servisi ayrıca %20 KDV dilimine girer (fiyatlara yansıtılır).
• Akaryakıt (benzin/dizel/LPG): ÖTV (maktu) + KDV %20 birlikte uygulanır; maktu ÖTV her 6 ayda ÜFE’ye göre artırılır, KDV de toplam bedel üzerinden hesaplanır → pompa fiyatını belirgin etkiler.
• Cep telefonu/internet faturası: Özel İletişim Vergisi (ÖİV %10) + KDV %20; ÖİV 1999’dan sonra kalıcı hâle gelen “deprem vergisi” olarak bilinir ve genel bütçeye gelir olur.
• Araç satın alırken: ÖTV (araç türüne ve matrah dilimine göre değişen yüksek oranlar) + KDV %20; her yıl MTV ayrı. (2025 MTV tutarları güncel.)
• Araç muayenesi: Vergi değil “ücret/harç” niteliğinde; 2025’te otomobil muayenesi ≈ 2.620,80 TL.
• Uçakla yurt dışına çıkış: Kişi başı yurt dışı çıkış harcı 710 TL (2025).
• Maaş/serbest meslek geliri: Gelir Vergisi (artık dilimleri 2025 için güncellenmiş tarife) + damga vergisi ve SGK/işsizlik kesintileri; brüt-net farkını belirler. (2025 gelir vergisi tarifesi güncellendi.)
• Konut-işyeri kira geliri: Gelir Vergisi (yıllık beyan, istisna/stopaj kuralları) – istisna ve beyan sınırları her yıl YDO ile artar.
• Emlak/çevre temizlik: Emlak Vergisi (belediyelere gider) + ÇTV (su faturasıyla alınır, yerel hizmetler için). (Genel çerçeve; belediye uygulamaları değişebilir.)

3) “Nereye gidiyor?” – bütçe bağlamı (2025)

Vergiler genel olarak Merkezi Yönetim Bütçesinin gelir tarafını oluşturur; belirli kalemler dışında özel bir amaca tahsis edilmez. 2025’te Ocak–Temmuz döneminde vergi gelirleri ~5,72 trilyon TL, toplam bütçe gelirleri ~6,70 trilyon TL olarak gerçekleşti (HMB/SBB verileri). Bu gelirler; sosyal güvenlik transferleri, eğitim-sağlık harcamaları, yatırım-faiz giderleri vb. kalemleri finanse eder.

4) Sık sorulan: 2025’te öne çıkan kalemler (hızlı rehber)

• MTV: 2025 tarifeleri YDO (yeniden değerlendirme oranı) kadar arttı; aracınıza özel tutarı GİB’den kontrol edebilirsiniz.
• Pasaport/Ehliyet harcı: 2025’te YDO kadar yükseldi.
• Yurt dışı çıkış harcı: 710 TL.
• Akaryakıt: ÖTV maktuları Ocak ve Temmuz 2025’te güncellendi (pompa fiyatını etkiler).
• Alkol/Tütün: Ocak 2025’te ÖTV tutar artışları uygulandı; yıl içinde periyodik güncellemeler sürer.
• Trafik cezaları: 2025’te ~%43,93 arttı; örn. kırmızı ışık 2.167 TL.

2025 Ücret Dışı Gelirler İçin Gelir Vergisi Tarifesi

Detaylı Açıklama

• Ücret Gelirleri: İş sözleşmesine dayalı olarak elde edilen maaş, prim gibi gelirler bu kategoriye girer. Vergi dilimlerinin üst sınırları, ücret gelirleri için daha yüksektir.
• Ücret Dışı Gelirler: Serbest meslek kazançları, kira gelirleri, menkul kıymetlerden elde edilen kazançlar gibi gelirler bu gruba girer. Ücret dışı gelirlerde dilim üst sınırları daha düşüktür.

5) Kısa notlar ve yanlış bilinenler

• ÖİV (telekom) hâlen %10 ve genel bütçe geliridir; deprem için “geçici” başlamış olsa da kalıcıdır.
• Kripto varlıklarda 2025 itibarıyla yatırımcıya doğrudan yeni bir işlem vergisi getiren kanun yok; ancak SPK düzenleme/denetimi ve platform gelirleri üzerinden pay hükümleri var. Vergisel yükümlülükler genel gelir vergisi kuralları kapsamında değerlendirilir.